Yangın, hızla yayılabilen ve ciddi zararlara yol açabilecek bir tehlikedir. Evlerde ve binalarda yangın güvenliği için alınacak doğru önlemler, olası zararları minimuma indirir. Bu rehberde, yangına karşı alınacak tedbirler, ihtiyaç duyulacak ekipmanlar ve yangın sırasında yapılması gerekenler gibi hayati bilgileri bulabilirsiniz.
1. Yangına Karşı Alınacak Genel Güvenlik Önlemleri
- Duman Dedektörleri: Evde her katta ve yatak odalarının yakınında duman dedektörleri bulundurulmalıdır. Dedektörleri her ay test edin ve pillerini yılda bir değiştirin.
- Karbonmonoksit Dedektörleri: Doğalgaz kullanılan evlerde karbonmonoksit dedektörleri, gaz kaçağı gibi durumlarda hayati önem taşır.
- Yangın Söndürücüler: Yangın söndürücüler evdeki yangınlara ilk müdahalede en önemli ekipmanlardır. Ev için genellikle 2 kg veya 6 kg kapasiteli ABC tipi yangın söndürücüler önerilir.
- Yangın Battaniyesi: Özellikle mutfakta çıkan yangınları söndürmek için yangın battaniyesi bulundurulmalıdır. Battaniye ölçüleri genellikle 120×180 cm olmalıdır, çünkü hem mutfak ekipmanlarını kaplamak hem de bir kişiyi korumak için yeterli genişlikte olmalıdır.
2. Yangın Risklerini Azaltmak İçin Alınacak Önlemler
- Elektrik prizlerini aşırı yüklemeyin ve kullanılmayan cihazları fişten çekin.
- Prize aşırı yüklenme nedir? Bir prizde yüksek enerji tüketen bir cihaz (örneğin çamaşır makinesi veya elektrikli ısıtıcı) çalışıyorsa, aynı prize başka bir cihaz bağlamayın. Üç yol prizlerde bu durum değişmez; bir prizden gelen elektrik kablosu kapasitesi yalnızca tek bir cihaz için yeterlidir. Özellikle eski binalarda bu risk daha yüksektir ve elektrik kabloları fazla yükü kaldıramayarak yanmaya neden olabilir.
- Gaz kaçağı riskine karşı ocak, kombi gibi cihazların düzenli bakımlarını yaptırın.
- Mumları, şömineyi veya sigaraları asla gözetimsiz bırakmayın.
- Yanıcı maddeleri sıcak yüzeylerden uzak tutun.
- Yangın merdivenlerinin ve çıkış yollarının daima açık ve erişilebilir olmasını sağlayın.
3. Yangına Hangi Ekipmanla Müdahale Etmeli?
a) Ocak veya Mutfak Yangını:
Mutfak yangınlarında kullanılacak ekipman türü, yangının büyüklüğüne bağlıdır:
- Küçük bir yağ yangını: Yangın battaniyesi ile alevi kapatarak havasız bırakabilirsiniz. Bu tür yangınlarda asla su kullanmayın.
- Daha büyük bir yangın: Yangın söndürücü kullanın. ABC tipi yangın söndürücüler, hem sıvı hem katı yanıcı maddeler için uygundur.
b) Elektrik Yangını:
Elektrik kaynaklı yangınlarda su kullanılması tehlikelidir. Bunun yerine:
- Elektriği ana şalterden hemen kapatın.
- ABC tipi yangın söndürücü kullanarak yangını kontrol altına alın.
4. Doğalgazlı Evlerde Yangın Durumunda Ne Yapılmalı?
Doğalgaz yangını riski taşıyan evlerde şu önlemleri almalısınız:
- Gaz kaçağı fark ederseniz hemen ana gaz vanasını kapatın. Ana vana genellikle mutfağın veya kombinin yakınında bulunur.
- Elektrik düğmelerine dokunmayın; kıvılcım gazın patlamasına neden olabilir.
- Camları açarak ortamı havalandırın.
- Güvenli bir yere geçerek 187 Doğalgaz Acil Hattı’nı arayın.
5. Yangın Anında Yapılması Gerekenler
- Tahliye Planı: Aile üyelerinizle birlikte bir tahliye planı oluşturun ve düzenli tatbikat yapın. Acil çıkış yollarını belirleyin.
- Duman Altında Hareket: Duman zehirlenmesinden korunmak için yere yakın hareket edin.
- Yangını Bildirme: Güvende olduğunuzdan emin olduktan sonra hemen 112’yi arayın.
6. Binada veya Başka Bir Dairede Yangın Çıkması Durumunda Yapılması Gerekenler
- Yangını Bildirin: Yangını fark ettiğiniz anda 112 Acil Çağrı Merkezi’ni arayarak detaylı bilgi verin.
- Tahliye Edin: Eğer binadan çıkmak güvenliyse tahliye planınıza uygun şekilde en kısa sürede çıkış yapın. Ancak yangın merdivenine veya ana çıkış kapısına duman dolmuşsa, başka bir daireye geçerek kurtarılmayı beklemek daha güvenlidir.
- Kapıları Kontrol Edin: Eğer bulunduğunuz alandan çıkmanız gerekiyorsa, kapı kollarını kontrol edin. Eğer sıcaksa, kapıyı açmayın; farklı bir çıkış yoluna yönelin.
- Pencereden Yardım Çağırın: Çıkış yollarının tamamen kapandığı durumlarda, pencereyi açarak bağırabilir veya ışık yansıtan bir nesneyle dikkat çekebilirsiniz.
- Asansör Kullanmayın: Yangın sırasında asansörler arızalanabilir veya yangın gazları nedeniyle tehlike oluşturabilir. Daima merdivenleri kullanın.
- Kapıları Kapatın: Duman ve alevlerin yayılmasını önlemek için odadan veya daireden çıkarken kapıları kapalı bırakın.
- Kapıyı İzole Edin: Daire dışındaki yangından dolayı çıkamıyorsanız, kapınızın etrafına hava girişini engellemek için ıslak çarşaflar yerleştirin. Bu, içeride kalma sürenizi uzatarak kurtarma ekiplerinin ulaşması için zaman kazandırabilir.
7. Yangın Ekipmanlarının Kullanımı
Yangın Söndürücü Kullanımı:
- Pimini çekin.
- Hortumu alevin köküne doğrultun.
- Tetiği sıkın ve süpürme hareketiyle alevi söndürün.
Yangın Battaniyesi Kullanımı:
- Battaniyeyi açarak alevin üzerine örtün ve hava ile temasını kesin.
- Battaniyeyi eldiven kullanarak dikkatlice alın.
8. Yangın Sonrası Yapılması Gerekenler
- Yetkililerden izin almadan binaya girmeyin.
- Yangın sigortası kapsamında hasar tespiti yaptırın.
- Elektrik ve gaz sistemlerini bir uzmana kontrol ettirin.
